uniwersytet zielonogUrski

… tych słów: “Trzeba jednak stwierdzić, że istnieje podręcznik, który poświęca stosunkowo dużo uwagi zagadnieniu stosunków narodowościowych na Ukrainie i Białorusi w XIX stuleciu. Jest to opracowanie autorstwa Bogumiły Burdy, Bohdana Halczaka, Romana Macieja Józefiaka, Anny Roszak, Małgorzaty Szymczak, opublikowane przez wydawnictwo OPERON5.”

oraz:

“Już w rozdziale poświęconym powstaniu styczniowemu w latach 1863-1864 autorzy stwierdzili: Tradycja powstańcza odegrała ogromną rolę w procesie kształtowania się polskiej świadomości narodowej. Powstanie styczniowe było także ważnym wydarzeniem w dziejach Litwy i Białorusi. Chłopi litewscy oraz białoruscy dosyć licznie poparli powstanie. Walka w oddziałach powstańczych i późniejsze represje caratu przyspieszyły proces odrodzenia narodowego6. Informacja ta jest zupełnym wyjątkiem w analizowanych podręcznikach. Udział Litwinów oraz Białorusinów w powstaniu styczniowym jest przez autorów przemilczany. Podręcznik Wydawnictw Szkolnych PWN podsumował tę kwestię jednym zdaniem: Wrogość wobec niego (powstania styczniowego.) prezentowała zdecydowana większość chłopów na ziemiach litewsko-ruskich dawnej Rzeczypospolitej. Tekst ten nie jest fałszem. Niemniej jednak pomija fakt, że oprócz większości istniała także mniejszość, która bardzo aktywnie zaangażowała się w powstanie. W społeczeństwie polskim powstańcy stanowili zresztą również mniejszość. Przypadki sprzyjania władzom carskim przez polskich chłopów nie należały do rzadkości.

Charakteryzując problemy narodowościowe w Europie w XIX w. autorzy podręcznika wydawnictwa OPERON nie ograniczyli się do Europy Zachodniej, lecz uświadomili uczniom także istnienie konfliktów narodowościowych we wschodniej części naszego kontynentu: Rosja prowadziła w XIX w. politykę brutalnej lecz nieskutecznej rusyfikacji mniejszości narodowych. Nie tylko nie zdołano wynarodowić Polaków, lecz zaczęła budzić się świadomość narodowa wśród Finów, Estończyków, Łotyszów, Litwinów, Białorusinów i Ukraińców. W Finlandii szlachta i mieszczaństwo były pochodzenia szwedzkiego, w Estonii i Łotwie pochodzenia niemieckiego, na Litwie, Białorusi i Ukrainie polskiego. Poważny odsetek ludności stanowili także Żydzi. W Finlandii Szwedzi sprzymierzyli się z Finami przeciwko Rosji. W pozostałych krajach regionu ruchy narodowe kierowały się z jednej strony przeciwko Rosji, z drugiej zaś przeciw Niemcom lub Polakom.Autorzy podręcznika wydawnictwa OPERON poświęcili zresztą osobny podrozdział kwestii kształtowania się świadomości narodowej wśród Litwinów, Białorusinów i Ukraińców…” i tak dalej i tak dalej i tak dalej….

Podpowiedź pierwwsza:

Jest to opinia na temat podręcznika do historii: B. Burda, B. Halczak, R. M. Józefiak, A. Roszak, M. Szymczak, Historia 2. Czasy nowożytne. Zakres rozszerzony. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, OPERON 2003

Podpowiedź druga:

Opublikowana została po polsku w pisemku białoruskim.

W związku ze stopniem trudności pytania, redakcja nie spodziewa się prawidłowych odpowiedzi. Jednak zapewniamy, że opublikujemy wszystkie nadesłane komentarze.